Zdrowa, a zatem zrównoważona, bogata w witaminy i mikroelementy dieta pozwala na zachowanie odporności. Uzupełnianie witamin jest szczególnie istotne w okresie zimowym, kiedy zmniejsza się dostępność do świeżych warzyw i owoców oraz ekspozycja na dzienne światło. Jednak w obszernym zbiorze niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania substancji znajdują się i takie, które wymagają suplementacji przez cały rok. Należą do nich kwasy DHA. Czym są? Dlaczego warto je uzupełniać? Na te pytania odpowiadamy w naszym poradniku.
Kwasy DHA – co to jest?
Kwas DHA należy do grupy kwasów omega-3. Są to wielonienasycone tłuszcze – w swojej cząsteczce zawierają więcej niż jedno wiązanie podwójne. W kwasach omega-3 podwójne wiązanie znajduje się przy trzecim atomie węgla, na końcu ω (omega) stąd też nazwa tej grupy związków.
Podział kwasów omega-3
Kwasy omega-3 są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Poza DHA, czyli kwasem dokozaheksaenowym, zaliczają się do nich również kwas linolenowy (ALA) oraz kwas eikozapentaenowy (EPA). Wszystkie mają korzystne działania na pracę mózgu i serca, wpływają też na odpornosć oraz wzmaniają kości.
Charakterystyka kwasu DHA
Kwas dokozaheksaenowy (DHA) znajduje się w błonach komórkowych. Związek ten wpływa korzystnie na komórki układu nerwowego – kwas ten zresztą stanowi główny element budulcowy błon komórkowych neuronów kory mózgowej. Z badań wynika, że kwasy DHA stymulują wzrost komórek nerwowych, a działanie związku przekłada się na powstawanie neuronów o większym rozgałęzieniu i dłuższych wypustkach. Ponadto kwas DHA jest też ważnym elementem budulcowym błon komórkowych receptorów siatkówki oka – czopków i pręcików.
Kwasy DHA i ich znaczenie w organizmie człowieka
Suplementacja kwasów DHA, tak jak i innych kwasów omega-3, jest konieczna przez cały rok. Chociaż organizm potrzebuje ich do prawidłowego działania, to podobnie jak w przypadku witamin, nie może wytworzyć ich samodzielnie lub produkuje je w zbyt małej ilości. Niedobory kwasu DHA mogą przejawiać się jako krótkotrwałe zaburzenia, ale mogą również występować jako stany przeciągające się w czasie. W jaki sposób kwasy DHA wpływają na ciało człowieka?
Funkcjonowanie układu nerwowego
Obecność kwasów DHA w diecie wpływa korzystnie na działanie układu nerwowego. Jak już wspomniano, kwas dokozaheksaenowy jest istotnym elementem budulcowym błon komórkowych neuronów. Za jego wpływem sieci połączeń tworzonych przez te komórki stają się bardziej rozbudowane. . Suplementacja kwasów DHA odgrywa też znaczącą rolę w późniejszym okresie życia. W wyniku starzenia się organizmu hamowana jest synteza kwasu dokozaheksaenowego. Może to prowadzić dozaburzeń funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego u osób starszych, nawet tak ciężkich jak jak np. choroba Parkinsona czy Alzheimera. Odpowiednia suplementacja ogranicza to ryzyko.
Działanie narządu wzroku
Wielonienasycone kwasy omega-3, a przede wszystkim DHA, działają profilaktycznie i leczniczo na zwyrodnienia plamki żóltej. Związane z nimi zaburzenia widzenia są ściśle związane z wiekiem, a możliwości jej leczenia są bardzo ograniczone. DHA wspiera leczenie, ma jednak przede wszystkim działanie zapobiegawcze. Kwas dokozaheksaenowy jest obecny w siatkówce, a im większa suplementacja tego składnika, tym mniejsze ryzyko wystąpienia zaburzeń widzenia w starszym wieku.
Przeczytaj również: Czy można stosować kwasy DHA w ciąży?
Gdzie naturalnie występują kwasy DHA?
Kwasy DHA naturalnie występują w środowisku morskim. Wartościowe kwasy omega-3 mają swoje źródło w algach oraz żywiących się nimi rybach i skorupiakach. Jednak istnieją również alternatywy dla osób wykluczających z diety produkty mięsne. Na CalanOil.pl dostępne są naturalne oleje z kwasami omega-3, które można bezpiecznie przyjmować przez cały rok. Ich źródłem są widłonogi które podobnie do owadów, należą do stawonogów i podobnie do nich są niemal idealnym źródłem wysokiej jakości tłuszczu i białka. Wydają się więc być realną alternatywą dla wegetarian, szczególnie dlatego że ich połowy nie zaburzają delikatnej równowagi ekosystemu morskiego.
Kwasy DHA pochodzące z ryb i skorupiaków
Naturalnymi źródłami kwasów omega-3, w tym również DHA, są ryby i owoce morza. Szukając naturalnych źródeł kwasów DHA, pod uwagę trzeba wziąć przede wszystkim ryby morskie, a wśród nich makrela, łosoś, śledź i sardela. Zawierają one najwięcej lipidów z omega-3. Ryby są w stanie gromadzić w organizmie kwasy z pożywienia – fito- i zooplankton są bogate w mikroalgi produkujące kwas eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA). Innym dobrym źródłem kwasów jest kryl antarktyczny, również żywiący się algami skorupiak zamieszkujący wody Oceanu Południowego.
Roślinne źródła kwasów DHA
Osoby wykluczające ze swojej diety produkty pochodzenia zwierzęcego mogą korzystać z roślinnych źródeł kwasów omega-3. Podkreślić jednak należy, że znaleźć w nich można nie kwas DHA, a kwas alfa-linolenowy (ALA). Związek ten występuje w dużej ilości w oleju lnianym oraz orzechach włoskich. Wspomagają one suplementację DHA, ponieważ ludzki organizm, za sprawą odpowiednich enzymów, jest w stanie przekształcić ALA w DHA. Należy jednak pamiętać o tym że ta przemiana nie jest procesem wydajnym, dlatego wielu dietetyków podkreśla konieczność suplementacji omega-3, co jest możliwe dzięki preparatom zawierającym DHA pozyskiwanych z alg.
Bibliografia:
Jarosław Sobiś, Łukasz Kunert, Mariusz Sołtysik, Magdalena Piegza, Robert Pudlo, Piotr W. Gorczyca, Wielonienasycone kwasy omega-3 w profilaktyce zaburzeń afektywnych. Wybrane dane epidemiologiczne dotyczące zastosowania kwasów omega-3 w profilaktyce zaburzeń afektywnych
Michał Kowalski, Anna I. Borucka, Jerzy Szaflik, Kwasy omega-3 w profilaktyce zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem.
CalanOil © 2023