Zdrowa, a zatem zrównoważona, bogata w witaminy i mikroelementy dieta pozwala na zachowanie odporności. Uzupełnianie witamin jest szczególnie istotne w okresie zimowym, kiedy zmniejsza się dostępność do świeżych warzyw i owoców oraz ekspozycja na dzienne światło. Jednak w obszernym zbiorze niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania substancji znajdują się i takie, które wymagają suplementacji przez cały rok. Należą do nich kwasy DHA. Czym są? Dlaczego warto je uzupełniać? Na te pytania odpowiadamy w naszym poradniku.
Kwasy DHA – co to jest?
Kwas DHA należy do grupy kwasów omega-3. Są to wielonienasycone tłuszcze – w swojej cząsteczce zawierają więcej niż jedno wiązanie podwójne. W kwasach omega-3 podwójne wiązanie znajduje się przy trzecim atomie węgla, na końcu ω (omega) stąd też nazwa tej grupy związków.
Podział kwasów omega-3
Kwasy omega-3 pełnią kluczową rolę w utrzymaniu optymalnego funkcjonowania organizmu, wpływając pozytywnie na różnorodne aspekty zdrowia. Oprócz kwasu dokozaheksaenowego (DHA), istotnego dla struktury komórek neuronów, do tej grupy zalicza się również kwas linolenowy (ALA) oraz kwas eikozapentaenowy (EPA). Wspólnie te kwasy omega-3 wykazują różnorodne korzystne działania, które znacznie przyczyniają się do zachowania zdrowia i dobrej kondycji organizmu.
Kwas linolenowy (ALA) pełni istotną rolę w procesach metabolicznych organizmu, ponieważ jest prekursorem zarówno kwasu DHA, jak i EPA. Oba te kwasy są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania mózgu, a także wpływają na utrzymanie zdrowego serca. Kwas eikozapentaenowy (EPA) wykazuje działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, co sprzyja ogólnemu stanowi zdrowia, a także wspiera funkcje układu sercowo-naczyniowego.
Kwasy omega-3 mają również pozytywny wpływ na układ odpornościowy, poprawiając reakcję organizmu na infekcje i choroby. Dodatkowo, korzystnie wpływają na gęstość mineralną kości, co stanowi istotny element w utrzymaniu zdrowych i silnych kości.
Podsumowując, kwasy omega-3, w tym DHA, ALA i EPA, pełnią niezwykle ważną funkcję w organizmie, wspierając nie tylko zdrowie mózgu i serca, ale także odporność oraz integralność struktury kości. Regularne spożywanie źródeł tych kwasów tłuszczowych może przyczynić się do utrzymania ogólnego dobrostanu i zdrowia organizmu.
Charakterystyka kwasu DHA
Kwas dokozaheksaenowy (DHA) znajduje się w błonach komórkowych. Związek ten wpływa korzystnie na komórki układu nerwowego – kwas ten zresztą stanowi główny element budulcowy błon komórkowych neuronów kory mózgowej. Z badań wynika, że kwasy DHA stymulują wzrost komórek nerwowych, a działanie związku przekłada się na powstawanie neuronów o większym rozgałęzieniu i dłuższych wypustkach. Jest to szczególnie ważne u dzieci, już w wieku płodowym. Ponadto kwas DHA jest też ważnym elementem budulcowym błon komórkowych receptorów siatkówki oka – czopków i pręcików.
Kwasy DHA i ich znaczenie w organizmie człowieka
Suplementacja kwasów DHA, tak jak i innych kwasów omega-3, jest konieczna przez cały rok. Chociaż organizm potrzebuje ich do prawidłowego działania, to podobnie jak w przypadku witamin, nie może wytworzyć ich samodzielnie lub produkuje je w zbyt małej ilości. Niedobory kwasu DHA mogą przejawiać się jako krótkotrwałe zaburzenia, ale mogą również występować jako stany przeciągające się w czasie. W jaki sposób kwasy DHA wpływają na ciało człowieka?
Funkcjonowanie układu nerwowego
Obecność kwasów DHA w diecie wykazuje korzystny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego, mając istotne znaczenie dla zdrowia neuronów. Kwas dokozaheksaenowy, jako kluczowy składnik budulcowy błon komórkowych neuronów, odgrywa niezastąpioną rolę w utrzymaniu ich integralności. Działa nie tylko jako strukturalny element, ale także stymuluje rozwój bardziej rozbudowanych sieci połączeń między neuronami. Te zwiększone połączenia przyczyniają się do poprawy efektywności przekazywania sygnałów nerwowych w mózgu.
Szczególnie istotne staje się znaczenie suplementacji kwasów DHA w późniejszym okresie życia, gdyż proces starzenia się organizmu wiąże się z naturalnym spadkiem syntezy kwasu dokozaheksaenowego. To zjawisko może prowadzić do zaburzeń funkcji ośrodkowego układu nerwowego u osób starszych, włączając w to poważne schorzenia, takie jak choroba Parkinsona czy Alzheimera. Odpowiednia suplementacja kwasami DHA wydaje się być kluczowa w kontekście przeciwdziałania temu procesowi i minimalizacji ryzyka wystąpienia poważnych zaburzeń neurologicznych. Działanie proaktywne poprzez dostarczanie organizmowi wystarczającej ilości kwasów DHA może zatem stanowić skuteczną strategię w utrzymaniu zdrowia układu nerwowego na przestrzeni lat.
Działanie narządu wzroku
Wielonienasycone kwasy omega-3, zwłaszcza kwas dokozaheksaenowy (DHA), pełnią istotną rolę zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu zwyrodnienia plamki żółtej, stanowiącego jedno z głównych zagrożeń dla zdrowia wzroku. Zaburzenia widzenia związane z plamką żółtą są szczególnie uciążliwe, a ich nasilenie zwykle rośnie wraz z wiekiem. Aktualnie dostępne metody leczenia są ograniczone, co sprawia, że skupienie się na prewencji staje się kluczowe. DHA odgrywa istotną rolę w procesach leczniczych, ale jego główne znaczenie kryje się w aspekcie prewencyjnym. Wysokie stężenie kwasu dokozaheksaenowego w siatkówce oka czyni go niezwykle ważnym składnikiem dla utrzymania zdrowia wzroku. Badania wykazują, że większa suplementacja DHA może istotnie zmniejszyć ryzyko wystąpienia zaburzeń widzenia związanych z wiekiem. Dlatego regularna konsumpcja źródeł omega-3, zwłaszcza DHA, może przyczynić się do ochrony przed zwyrodnieniem plamki żółtej, poprawy ogólnego stanu zdrowia oczu i utrzymania ostrości widzenia w późniejszym okresie życia. Przeczytaj również: Czy można stosować kwasy DHA w ciąży?
Gdzie naturalnie występują kwasy DHA?
Kwasy DHA naturalnie występują w środowisku morskim. Wartościowe kwasy omega-3 mają swoje źródło w algach oraz żywiących się nimi rybach i skorupiakach. Jednak istnieją również alternatywy dla osób wykluczających z diety produkty mięsne. Na CalanOil.pl dostępne są naturalne oleje z kwasami omega-3, które można bezpiecznie przyjmować przez cały rok. Ich źródłem są widłonogi które podobnie do owadów, należą do stawonogów i podobnie do nich są niemal idealnym źródłem wysokiej jakości tłuszczu i białka. Wydają się więc być realną alternatywą dla wegetarian, szczególnie dlatego że ich połowy nie zaburzają delikatnej równowagi ekosystemu morskiego.
Kwasy DHA pochodzące z ryb i skorupiaków
Kwasy omega-3, a zwłaszcza kwas DHA, odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia organizmu, zwłaszcza mózgu i serca. Naturalnymi źródłami tych cennych kwasów tłuszczowych są ryby i owoce morza. Spośród ryb morskich, takich jak makrela, łosoś, śledź i sardela, można uzyskać najwięcej DHA. Te gatunki charakteryzują się wysoką zawartością lipidów omega-3, co sprawia, że są doskonałym wyborem dla osób dbających o zdrową dietę. Warto zauważyć, że ryby mają zdolność magazynowania kwasów tłuszczowych omega-3 z pożywienia, a głównym źródłem dla nich są fito- i zooplankton. Mikroalgi obecne w tym planktonie są odpowiedzialne za produkcję kwasów eikozapentaenowego (EPA) i dokozaheksaenowego (DHA). Dodatkowo, kryl antarktyczny, skorupiak zamieszkujący wody Oceanu Południowego, stanowi inną wartościową alternatywę. Kryl odżywia się algami bogatymi w kwas DHA, co sprawia, że jest jednym z istotnych źródeł tych kwasów tłuszczowych. Włączenie tych naturalnych źródeł kwasów omega-3 do codziennej diety przyczynia się do poprawy funkcji mózgu, układu sercowo-naczyniowego oraz ogólnego stanu zdrowia.
Roślinne źródła kwasu DHA
Osoby wykluczające ze swojej diety produkty pochodzenia zwierzęcego mogą korzystać z roślinnych źródeł kwasów omega-3. Podkreślić jednak należy, że znaleźć w nich można nie kwas DHA, a kwas alfa-linolenowy (ALA). Związek ten występuje w dużej ilości w oleju lnianym oraz orzechach włoskich. Wspomagają one suplementację DHA, ponieważ ludzki organizm, za sprawą odpowiednich enzymów, jest w stanie przekształcić ALA w DHA. Należy jednak pamiętać o tym że ta przemiana nie jest procesem wydajnym, dlatego wielu dietetyków podkreśla konieczność suplementacji omega-3, co jest możliwe dzięki preparatom zawierającym DHA pozyskiwanych z alg.
Bibliografia:
Jarosław Sobiś, Łukasz Kunert, Mariusz Sołtysik, Magdalena Piegza, Robert Pudlo, Piotr W. Gorczyca, Wielonienasycone kwasy omega-3 w profilaktyce zaburzeń afektywnych. Wybrane dane epidemiologiczne dotyczące zastosowania kwasów omega-3 w profilaktyce zaburzeń afektywnych
Michał Kowalski, Anna I. Borucka, Jerzy Szaflik, Kwasy omega-3 w profilaktyce zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem.
CalanOil © 2023