Kwasy tłuszczowe omega-3 znajdują się głównie w oleju rybim i niektórych algach morskich. Wykazano że są one elementem strukturalnym układu krwionośnego oraz nerwowego. Dlatego naukowcy postanowili zbadać czy oleje rybne mogą mieć pozytywny wpływ na osoby borykające się z depresją i innymi zaburzeniami nastroju. Badając relację między kwasami omega-3 a depresją, naukowcy doszli do wniosku, że największy potencjał mają dwa składniki: kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA). W jaki sposób kwasy omega-3 wpływają na depresję i inne zaburzenia nastroju?
Kwasy omega-3 a depresja – skąd pozytywne działanie?
W przypadku kwasów omega-3 i depresji, wskazuje się ich pozytywne, dwutorowe działanie. Z jednej strony kwasy omega-3 z łatwością przedostają się przez barierę krew-mózg i wchodzą w interakcje z neuronami odpowiadającymi za nastrój. Z drugiej kwasy omega-3 mają działanie przeciwzapalne, które może pomóc złagodzić stan depresyjny. Dostępne w CalanOil kwasy pozyskiwane są z zupełnie nowego ich źródła – widłonoga arktycznego, jednak pod kątem obecności w nich kwasów omega-3 nie odbiegają od produktów bazujących na innych składnikach pochodzenia morskiego.
Kwasy omega-3 a depresja – badania
Wpływ kwasów omega-3 na depresję znamy dzięki przeprowadzeniu ponad 30 badań klinicznych, przy wykorzystaniu różnych preparatów i źródeł pochodzenia. W większości badań, kwasy omega-3 stosowano jako dodatkową terapię u osób przyjmujących leki przeciwdepresyjne na receptę z ograniczonymi korzyściami lub bez nich. Terapia za pomocą samych omega-3 została przebadana mniej gruntownie. W badaniach klinicznych zwykle stosowano sam kwas EPA lub połączenie kwasów EPA i DHA, w dawkach od 0,5 do 10 gramów dziennie. Dla uściślenia: codzienne przyjmowanie 1 grama kwasów omega-3 odpowiadałby spożyciu 3 posiłków z łososia tygodniowo.
EPA czy DHA – który kwas omega-3 wykazuje większą skuteczność?
Badania biorące pod uwagę wiele zróżnicowanych parametrów sugerują, że kwasy omega-3 są skuteczne jako wspomaganie leczenia depresji. Wyniki nie są jednak jednoznaczne między innymi ze względu na zróżnicowane dawki oraz stosunek EPA do DHA. Wydaje się, że najskuteczniejsze preparaty zawierają co najmniej 60% EPA w stosunku do DHA. Chociaż uważa się, że DHA jest mniej skuteczne jako antydepresant, może mieć działanie ochronne w sytuacjach krytycznych. Ostatnie badania przeprowadzone w Massachusetts General Hospital i Emory University wskazują, że osoby z depresją, u których jednocześnie występuje nadwaga oraz stany zapalne, mogą szczególnie dobrze reagować na preparaty oparte na EPA.
Kwasy omega-3 a profilaktyka depresji
Korzyści z suplementacji kwasów omega-3 mogą zauważyć również dzieci i młodzież z epizodami depresyjnymi. Na Uniwersytecie Harvarda trwają szeroko zakrojone badania mające na celu wykazanie, czy suplementacja omega-3 (samodzielnie oraz w połączeniu z witaminą D) może również zapobiegać depresji u zdrowych seniorów.
Wpływ omega-3 na inne schorzenia psychiczne
Omega-3 badano w różnych zaburzeniach nastroju, między innymi takich jak depresja poporodowa, w której to wykazano pewne pozytywne wyniki ich regularnej suplementacji. Skuteczność kwasów omega-3 zauważono również w fazie depresyjnej choroby afektywno-dwubiegunowej. Kwasy omega-3 proponuje się także jako środki łagodzące inne negatywne stany psychiczne, w tym schizofrenię, zaburzenie osobowości typu borderline, czy zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i deficyt uwagi. Wciąż jednak są to tylko zalecenia, wynikające z niewielkiej ilości przeprowadzonych badań. Wyniki ich są jednak na tyle obiecujące że z pewnością badania te będą kontynuowane.
Jak dawkować kwasy omega-3?
Podobnie, jak w innych przypadkach, również u osób borykających się z depresją istotne jest odpowiednie dawkowanie. Wskazania wynikające z badań są niejednoznaczne. Należy też pamiętać, że czym innym jest informacja jak dawkować kwasy omega-3, a zapotrzebowanie będzie się różnić w zależności od indywidualnych uwarunkowań.
Zaleca się, by przyjmować kwasy omega-3 w ilościach począwszy od mniej niż 1 g/dzień do 10 g/dzień, ale w większości badań stosuje się dawki od 1 do 2 g/dzień. Lekarze często zalecają 1 do 2 g/dzień kombinacji EPA+DHA, z co najmniej 60% EPA w przypadku poważnej depresji. U osób z depresją dwubiegunową należy zachować ostrożność, ponieważ kwasy omega-3 mogą, podobnie jak większość antydepresantów, wywołać manię. U tych osób zaleca się ostrożne stosowanie kwasów omega-3, najlepiej w połączeniu ze stabilizatorem nastroju na receptę. Podane dawki dotyczą omega-3 w postaci trójglicerydów, czyli te formy kwasów tłuszczowych jakie możemy znaleźć w oleju rybnym.
Skutki uboczne i inne informacje na temat bezpieczeństwa
Omega-3 są na ogół bezpieczne i dobrze tolerowane. Rozstrój żołądka, „rybi posmak” oraz odbijanie to najczęstsze dolegliwości, ale zwykle eliminują je unowocześnione metody produkcji. Ze względu na wcześniejsze obawy związane ze zmniejszeniem krzepliwości zaleca się ostrożność u osób przyjmujących leki rozrzedzające krew oraz przed operacjami.
Najważniejsze informacje na temat kwasów omega-3 i zdrowia psychicznego
Kwasy tłuszczowe omega-3 zapowiadają się jako obiecujące, naturalne metody leczenia zaburzeń nastroju. Dotychczasowe wyniki badań ich korzyści zdrowotnych są jednocześnie na tyle ciekawe, że inspirują naukowców z całego świata do ciągłej pracy nad znajdowaniem i opisywaniem nowych efektów ich działania.
Bibliografia:
Wilczyńska, A., Kwasy tłuszczowe w leczeniu i zapobieganiu depresji, [w:] Psychiatria Polska, nr 4, t. 47, 2013, s. 657–666
CalanOil © 2023