Dieta śródziemnomorska została uznana za najzdrowszą dietę świata, a w 2010 roku wpisano ją na listę ustnego i niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO. To niepodważalny dowód na to, że stosowanie się do jej zasad przynosi szereg korzyści dla zdrowia, poczynając od mniejszego ryzyka wystąpienia chorób serca, aż po uzyskanie szczupłej sylwetki.
Świadczą o tym liczne badania naukowe, które wykazały, że dieta ta wpływa dobroczynnie na funkcjonowanie całego organizmu i może być stosowana przez każdego, niezależnie od wieku i płci. Włosi czy Hiszpanie, których jadłospis od dawna oparty jest właśnie na tej diecie, zostali uznani za najzdrowsze narody świata, dlatego warto czerpać z ich doświadczenia i przyjrzeć się bliżej czym dokładnie jest dieta śródziemnomorska.
Dieta śródziemnomorska – skąd się wzięła?
Jak sama nazwa wskazuje, dieta ta została zainspirowana sposobem odżywiania mieszkańców rejonu Morza Śródziemnego, przede wszystkim przez Włochów, Hiszpanów czy Greków.
Pojęcie diety śródziemnomorskiej po raz pierwszy wprowadził amerykański naukowiec dr Ancel Keys, który w 1951 roku zainteresował się związkiem pomiędzy sposobem odżywiania a niezwykle rzadkim występowaniem choroby niedokrwiennej serca wśród mieszkańców krajów śródziemnomorskich. To zainicjowało dalsze, zakrojone na szeroką skalę badania, których efektem jest wprowadzenie i określenie zasad żywienia w diecie śródziemnomorskiej.
Podstawowe składniki diety śródziemnomorskiej
Dieta śródziemnomorska opiera się przede wszystkim na dużych ilościach zboża, najczęściej spożywanego w postaci pełnych ziaren (np. chleb, ryż, mąka razowa, inne produkty zbożowe).
Pełno w niej świeżych warzyw i owoców oraz orzechów i nasion roślin strączkowych. Jeśli chodzi o tłuszcze to podstawą jest przede wszystkim oliwa z oliwek i praktycznie całkowite wyeliminowanie smażenia na głębokim oleju.
Dieta ta opiera się na dużym spożyciu ryb i owoców morza oraz umiarkowanym spożyciu białego mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak nabiał, jaja, przetwory mleczne. W codziennym jadłospisie zdecydowanie ogranicza się spożycie czerwonego mięsa.
To jednak nie koniec, bo ważnym elementem diety śródziemnomorskiej jest również… czerwone wino! Nie brakuje go do obiadu lub kolacji, przy czym pite jest ono w umiarkowanych ilościach i stanowi raczej dodatek do posiłku niż jego główny punkt.
Ale dieta śródziemnomorska to nie tylko jedzenie, to cały styl życia. Dania są przygotowywane z lokalnych, świeżych produktów, a do posiłku zasiada się wspólnie celebrując ten czas i wzmacniając więzi. Takie jest też uzasadnienie UNESCO, które wpłynęło na dodanie diety śródziemnomorskiej do listy ustnego i niematerialnego dziedzictwa UNESCO:
„Sprzyja kontaktom społecznym, ponieważ wspólne posiłki stanowią podstawę obyczajowości i obrzędów świątecznych. Dzięki niej powstał ogromny zbiór wiedzy, pieśni, przysłów, opowiadań i legend. Opiera się na poszanowaniu ziemi i różnorodności biologicznej. Zapewnia zachowanie i rozwój tradycyjnej działalności i rzemiosła związanego z rybołówstwem i rolnictwem” – tłumaczenie Polskiego Komitetu ds. UNESCO.
Korzyści wynikające ze stosowania diety śródziemnomorskiej
Produkty spożywcze będące podstawą tej diety sprawiają, że jest ona pełna niezwykle cennych dla zdrowia substancji odżywczych.
Nieocenioną rolę pełnią tu między innymi kwasy omega-3 zawarte zarówno w rybach i owocach morza jak i orzechach. To właśnie te wielonienasycone kwasy tłuszczowe (kwasy omega-3) mają realny, pozytywny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Dostarczane w odpowiedniej ilości wpływają na podniesienie odporności, zmniejszają ryzyko chorób serca (w tym zawału i udaru) oraz chorób układu krążenia, poprawiają wzrok, zdolność zapamiętywania i koncentracji, a także wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwdepresyjne. A to tylko niektóre z całej gamy zalet związanych ze spożywaniem kwasów omega-3.
Oprócz zawartości kwasów omega-3 zbilansowana dieta śródziemnomorska pełna jest produktów zawierających duże dawki selenu, jodu, witaminy D, likopenu, antyoksydantów, witamin i mikroelementów. To wszystko korzystnie wpływa na zdrowie w wielu płaszczyznach:
- Zapobiega otyłości
- Zmniejsza ryzyko choroby niedokrwiennej serca
- Obniża poziom złego cholesterolu
- Wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe
- Zmniejsza ryzyko rozwoju chorób nowotworowych (głównie raka piersi, okrężnicy i prostaty)
- Niweluje ryzyko cukrzycy
Dieta śródziemnomorska polecana jest m.in. przez Światowe Towarzystwo Kardiologiczne. Również WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) wydała instrukcje dotyczące prawidłowych zasad żywienia wzorując się w wielu aspektach na diecie śródziemnomorskiej.
To nie koniec, bo już od paru lat dieta ta znajduje się w czołówce rankingu Najzdrowszych diet świata przygotowanym przez serw US News (Najlepsze diety 2022 | Utrata masy ciała, zdrowe odżywianie i więcej | Wiadomości z USA (usnews.com)). W tej chwili zajmuje tam pierwsze miejsce.
Dieta śródziemnomorska w Polsce
Niestety, na stołach Polaków częściej pojawia się czerwone mięso niż ryby i owoce morza. Polacy mają też tendencję do kupowania warzyw i owoców w supermarketach marketach, gdzie są one dużo gorszej jakości niż te dystrybuowane przez lokalnych producentów. To z kolei sprawia, że w diecie Polaków często brakuje ważnych składników odżywczych, takich jak na przykład wspomniane wcześniej kwasy omega-3.
Warto więc sięgać po produkty będące podstawowymi składnikami diety śródziemnomorskiej zmieniając swoje nawyki żywieniowe. Dostęp do zbóż czy orzechów nie stanowi większego problemu, a wybranie do sałatki oliwy z oliwek zamiast oleju słonecznikowego jest niewielkim, lecz bardzo istotnym krokiem w kierunku poprawy swojego zdrowia.
Do codziennego jadłospisu powinna być również wprowadzona zrównoważona suplementacja, która uzupełni niedobory cennych składników. Jaki suplement diety wybrać? – CalanOil
fot. www.vegan.rocks.pl
CalanOil © 2023